https://www.youtube.com/live/mNlc4cwDsyc?si=mpi1m9hdI8ZCVmYR
ΈΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΟ ΒΥΖΆΝΤΙΟ Μέρος Β
Μεγάλη δημοσιογραφική ἔρευνα για το Βυζάντιο τοῦ Ἰωάνννη Σπ. Λαζαράκου – jlazarkosdim@yahoo.gr
Μέρος Δεύτερο (2ο)
Οἱ Ρωμαῖοι κατακτοῦν τοὺς Ἕλληνες. Διαφωτιστές οἱ μεγάλοι ἐχθροί τοῦ Βυζαντίου. Ἡ ἵδρυση τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ ὅσα χαρακτήριζαν τὴ νέα αὐτοκρατορία. Ἡ κρίση τῆς εἰσβολῆς τῶν βαρβάρων.
Ο ἱ Ρ ω μ α ῖ ο ι κ α τ α κ τ ο ῦ ν τ ο ὺ ς Ἕ λ λ η ν ε ς.
Θεωρήθηκε ἀναγκαῖο καὶ ὠφέλιμο πρὶν προχωρήσουμε στὴν πα-ρουσίαση τῶν ἱστορικῶν στοιχείων ποὺ ἔχουμε στὴ διάθεσή μας γιὰ τὴν ἵδρυση τῆς νέας Πρωτεύουσας, τῆς Κωνσταντινούπολης καὶ τὴν κατάργηση τῆς παλαιᾶς Ρώμης, νὰ ἀναφερθοῦμε ἐντελῶς περιληπτικά σὲ πολεμικά γεγονότα τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους κατά τῶν Ρωμαίων μέχρι τὴν ἐξ’ ὁλοκλήρου ἐπικυριαρχία τους ἐπί τῶν Ἑλλήνων.
Φθινόπωρο 205 π.Χ. λήγει ὁ δεκαετής περίπου Α΄ Μακεδονικός Πόλεμος, Μακεδόνων καὶ Αἰτωλῶν στὸν ὁποῖον γιὰ πρώτη φορά ἐμπλεκονται στὸν ἑλληνικό χώρο οἱ Ρωμαῖοι ὡς σύμμαχοι τῶν Αἰτωλῶν.1
200 π.Χ. Ἀρχίζει ὁ Β΄ Μακεδονικός Πόλεμος μεταξύ τοῦ Βασιλείου τῆς Μακεδονίας καὶ τῶν Ρωμαίων ποὺ κράτησε τρία χρόνια. Στὸ πλευρό τῶν Μακεδόνων πολέμησαν μόνο ἡ Ἤπειρος και ἡ Ἀκαρνανία, ἐνῶ μὲ τοὺς Ρωμαίους συμμαχοῦν σταδιακά ὅλες σχεδόν οἱ ἄλλες ἑλληνικές πόλεις. Τὰ αἴτια τοῦ πολέμου ἦταν ἡ ἐπεκτατική πολιτική τοῦ Φιλίππου Ε΄ καὶ οἱ πειρατικές ἐπιδρομές κατά διαφόρων ἑλληνικῶν κρατῶν – πόλεων ἀναγκάζοντας ἔτσι αὐτά νὰ ζητήσουν τὴν ἐπέμβαση τῶν Ρωμαίων. Ὁ Πόλεμος αὐτός ἐξασθένησε ἐντελῶς τὸ Μακεδονικό Κράτος - πόλη καὶ ἀποτέλεσε τὴν ἀπαρχή τῆς ρωμαϊκῆς κυριαρχίας στὸν Ἑλληνικό χῶρο.1
Ἡ Δ ύ σ η ἐ ν δ ι α φ έ ρ ε τ α ι γ ι ὰ τ ὸ Β υ ζ ά ν τ ι ο. Ο ἱ Δ ι α φ ω τ ι σ τ έ ς π ρ ο σ π α θ ο ῦ ν ν ὰ τ ὸ ἀ φ α ν ί σ ο υ ν.
Διαβάζοντας τὸν τρίτο Τόμο τοῦ Ἐκδοτικοῦ Ὀργανισμοῦ Πάπυρου, σελ. 9: «Τὸ ἐνδιαφέρον γιὰ τὸ Βυζάντιο ἄρχισε νὰ ἐμφανίζεται δειλά στὴ Δύση κατά τὸν 14ο καὶ 15ο αἰώνα, ὅταν ἡ μεγάλη ἑλληνική χριστιανική αὐτοκρατορία, λαβωμένη ἤδη ἀγιάτρευτα ἀπό τὸ χτύπημα ποὺ τῆς εἶχε ἐπιφέρει τὸ 1204 ἡ Δ΄ Σταυροφορία καὶ ἡ ἐπακολουθήσασα Λατινοκρατία, ψυχοραγοῦσε ὑπό τὴν ἐφιαλτική ἀπειλή τῆς προώθησης τῶν Ὀθωμανῶν Τούρκων, οἱ ὁποῖοι καὶ ἔδωσαν τὴν χαριστική βολή τὸ 1453 μὲ τὴν ἐκπόρθηση τῆς Βασιλεύουσας. Κατά τοὺς δύο προαναφερθέντες αἰῶνες οἱ Ἕλληνες λόγιοι μαζί μὲ τὶς ἀποσκευές τους, θησαυρούς ἑλληνικῶν χειρογράφων, διδάσκοντας τὴν ἑλληνική γλῶσσα καὶ πρωτοστατῶντας στὴν ἵδρυση καὶ λειτουργία πνευματικῶν ἱδρυμάτων, ποὺ ἀποτέλεσαν κυψέλες στὶς ὁποῖες ἐκφράστηκε σὲ μεγάλο βαθμό τὸ πνεῦμα τῆς Ἀναγέννησης.
Τὸ ἐνδιαφέρον ἔγινε ἔντονο τὸν 16ο αἰώνα, ὁπότε εἶδαν τὸ φῶς τῆς δημοσιότητας πολλά ἔργα τῆς βυζαντινῆς γραμματείας, προσπάθεια στὴν ὁποία συνέβαλαν τὰ μέγιστα ὀ Μεούρσιος (Meursius) στὴν Ὁλλανδία, ὁ Νικόλαος Ἀλαμάννος ἤ Ἀλεμάννος καὶ ὁ Λέων Ἀλλάτιος στὴ Ἰταλία καὶ ὁ Χειρόνυμους Βόλφ (Hieronymus Wolf) στὴ Γερμανία, ἀπό τὸ ἔργο τοῦ ὁποίου Corpus Byzantinae historiae (Σῶμα Βυζαντινῆς Ἱστορίας) – ποὺ περιλάμβανε ἔργα Βυζαντινὠν ἱστορικῶν ἀπό τὸν Κωνσταντῖνο τὸν Μέγα μέχρι τὸν τελευταῖο Κωνσταντῖνο Παλαιολόγο - προῆλθε καὶ, τελικά, καθιερώθηκε ἡ ὀνομασία Βυζάντιο γιὰ τὴ μεγάλη Ἑλληνική Χριστιανική Αὐτοκρατορία».2
Ὁ Διαφωτισμός ἀποδείχθηκε ὁ μεγάλος ἐχθρός τῆς Βυζαντινής Ἱστορίας καὶ γενικότερα τοῦ Βυζαντίου καὶ κάθε τι βυζαντινοῦ. Ἡ ἴδια προαναφερόμενη πηγή μᾶς πληροφορεῖ: «Τὸν 17ο αἰώνα τὴ σκυτάλη τῆς σπουδῆς τοῦ Βυζαντίου παρέλαβε ἡ Γαλλία μὲ ἐπιφανεῖς λόγιους, ὅπως ὁ Ντὺ Κάνζ (Du Cange, ἐξελληνισμένα Δουκάγγιος) καὶ ὁ Μαμπιγιόν (Mabillion), ἀλλά καὶ μὲ ἐξίσου ἐπιφανεῖς συλλέκτες χειρογράφων καὶ πατρῶνες τῶν βυζαντινῶν γραμμάτων, ὅπως ὁ Καρδινάλιος Μαζαρέν, ὁ Κολμπέρ καὶ ὁ ἴδιος ὁ Λουδοβίκος ΙΔ΄. Κατά τὸν 18ο ὅμως αἰώνα τὸ εὐνοϊκό για τη σπουδή τοῦ Βυζαντίου κλίμα μεταστράφηκε ἄρδην μὲ τὴν κυριαρχία τοῦ Διαφωτισμοῦ, ὁ ὁποῖος ἔβλεπε τὸ Βυζάντιο σὰν ἕνα κόσμο διαφθορᾶς, δολοπλοκιῶν καὶ πνευματικοῦ σκότους. Μὲ ἰδιαίτερη ὀξύτητα καὶ βαρύτατους μειωτικούς χαρακτηρισμούς ἐκφράστηκαν γιὰ τὸ Βυζάντιο κορυφαῖοι στοχαστές και ἱστορικοί τοῦ κλίματος τοῦ Διαφωτισμοῦ, ὅπως ὁ Βολταῖρος, ὁ Μοντεσκιέ, ὁ Ἔντουαρντ Γκίμπον καὶ ὁ Χέγκελ. Ὕστερα ἀπό τὴν Ἑλληνική Ἐπανάσταση τοῦ 1821 καὶ τὴ σύσταση τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους, τὸ ἐνδιαφέρον γιὰ τὸ Βυζάντιο ἀναζωπυρώθηκε. Μὲ τὴ μέτρια συμβολή τοῦ Φίνλεϋ καὶ τὴν ἀνιστόριτη καὶ πικρόγλωσση παρεμβολή τοῦ Φαλμεράυερ, ἀπό ἐλληνικῆς πλευρᾶς πρωτοστάτησαν στὴν ἀναστήλωση καὶ τὴν προβολἠ τοῦ Βυζαντίου ὀ Κωνσταντῖνος Παπαρηγόπουλος, ὁ Σπυρίδων Λάμπρος, ὁ Κωνσταντῖνος Ἄμαντος καὶ πιὸ πρόσφατα ὁ Νικόλαος Τωμαδάκης, ἐνῶ διεθνῶς σὲ ἀκούραστους έργάτες τῶν Βυζαντινῶν σπουδῶν ἀναδείχθηκαν οἱ: Χόπφ, Χέρτσμπεργκ, Γκρεκορόβιους, Μπιούρυ, Ἐσέλινγκ, Βασιλιέφσκι, Κολακόφσκι, Ουσπένσκι, Βασίλιεφ Ράνσιμαν, Γιόργκα, Ντήλ, Ὀστρογκόρσκι».2
Β υ ζ ά ν τ ι ο ἡ Ἑ λ λ η ν ι κ ή Α ὐ τ ο κ ρ α τ ο ρ ί α. Διαβάζοντας τὸ βιβλίο «ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ» 1 ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ 1976- ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ «ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ»-ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΑ Αου ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ «ΑΓΝΟΥΝΤΟΣ» ποὺ πραγματοποιήθηκε ὑπὸ τοῦ Προέδρου τῆς Ἑταιρείας, Δρος Μιχαήλ Γκητάκου καὶ τῶν Μελῶν τοῦ Δ.Σ. στὴ σελ. 54 διαβάζουμε: Η ΕΙΚΩΝ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΊΑΣ. Ἡ Αὐτοκρατορία ὀνομάζεται πάντοτε «Ἡ Ἑλληνική Αὑτοκρατορία»3 Ὁ συγγραφεύς γνωρίζει ὅτι ἀποτελεῖ συνέχειαν τῆς Αὐτοκρατορίας τῆς Ρώμης3α ἀλλά δὲν χρησιμοποιεῖ ποτέ τὸ ὄνομα τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας, τὸ ὁποῖον παρέμενεν «ἐπίσημον ὄνομα» τοῦ Βυζαντίου.3β
Ἀντιθέτως δὲν ἀναφέρεται ποτέ εἰς Ρωμαϊκήν Αὐτοκρατορίαν τῆς Δύσεως. Γράφων διὰ τὴν Γερμανίαν, χρησιμοποιεῖ τὸν ὅρον «Γερμανικόν Βασίλειον».3γ Ἡ ταύτισις τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ μὲ τὴν Ἀνατολικήν Αὐτοκρατορίαν εἶναι σαφής. Ὁ Τιράν, ὡς Καῖσαρ τῆς Αυτοκρατορίας -ἱπποτικό μυθιστόρημα - θὰ δράση ὡς στρατιωτικός ἡγέτης τῶν Ἑλλήνων, ὡς «Capità de l’ Imperi grec».3δ
Ἡ πριγκήπισσα Καρμεσίνα ὅταν ἀναφέρεται εἰς τοὺς δυτικούς Λατίνους, τοὺς θεωρεῖ ξένους πρὸς τὸν Ἑλληνικόν κόσμον, ὁ ὁποῖος ταυτίζεται μὲ τὴν Αυτοκρατορίαν: «La nostra gent grega.3ε
Ἡ ἀντίθεσις μεταξύ Ἑλλήνων καὶ Λατίνων ὑποχωρεῖ ἐνώπιον μεγαλυτέρας – τῆς ἀντιθέσεως Χριστιανῶν καὶ Μουσουλμάνων, ἡ «ὁποία εἶναι καὶ ὁ κεντρικός ἄξων τοῦ ἔργου (μυθιστορήματος), περιγράφοντας ἀκριβῶς τὰς ἡρωϊκάς πράξεις τοῦ Τιράν λὸ Μπλάνκ ἐναντίον τῶν Τούρκων».
Τὰ ἀνωτέρω ἀναφέρει ὁ Καθηγητής τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Σεβίλλης FRANCISCO ELIAS DE TEJADA Y SPINOLA, στὸ «Η ΕΙΚΩΝ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑΝ ΤΟΥ 15ου ΑΙΩΝΟΣ ὅπως ἀναφέρεται στὸ ἱπποτικόν μυθιστόρημα Tirant lo blanc.
Γιὰ τὸ μένος ἐναντίον τοῦ Βυζαντίου ποὺ ἔδειξαν οἱ κορυφαῖοι τοῦ λεγόμενου Διαφωτισμοῦ (18ο αἰώνα), ὁ σύγχρονος Γάλλος ἐπίτιμος καθηγητής τῆς Σορβόννης Charles DIEHL, μεταξύ τῶν ἄλλων γράφει: « Ἡ ἱστορία τῆς Βυζαντινῆς αὐτοκρατορίας παρά τὶς ἐργασίες ποὺ τὴν ἀνανέωσαν σχεδόν κατά τὰ τελευταῖα πενήντα χρόνια (1950-2000), παραμένει ἀκόμα καὶ σήμερα, κυρίως στὴ Δύση, ἀντικείμενο ἐπίμονων προκαταλήψεων. Γιὰ πολλούς ἀπό τοὺς συγχρόνους μας ἐξακολουθεῖ νὰ εἶναι, ὅπως ἧταν γιὰ τὸν Montesquieu καὶ τὸν Gibbon, ἡ συνέχεια καὶ ἡ παρακμή τῆς βυζαντινῆς αὐτοκρατορίας. Ἀπό μιὰ ὑποσυνείδητη ἐπίδραση προαιώνιων μνησικακιῶν ἀπὸ τὴ σκοτεινή ἀνάμνηση θρησκευτικῶν παθῶν ποὺ ἔχουν σβήσει, ἐξακολουθοῦμε νὰ κρίνουμε τοὺς Ἕλληνες τοῦ μεσαίωνα ὅπως τοὺς ἔκριναν οἱ σταυροφόροι ποὺ δὲν τοὺς κατάλαβαν καὶ οἱ πάπες ποὺ τοὺς ἀφόρησαν...»4
Γιὰ τὸ μένος αὐτὸ τῶν ὀπαδῶν τοῦ κινήματος τοῦ Διαφωτισμοῦ, θὰ ἐπανέλθουμε σὲ μελλοντικές άναρτήσεις μας, διότι αὐτή η παραφορά, αὐτή ἡ επιθετική διάθεση, αὐτή ἡ μεγάλη ὀργή δὲν ἔχουν καμία επιστημολογική ἀξία. Σύμφωνα μὲ τὰ Λεξικά παραφορά σημαίνει: ἔντονη καὶ συνήθως ἀνεξέλεγκτη ἐκδήλωση συναισθήματος.5 Ἐπίσης ἐπιστημολογία εἶναι ὁ κλάδος τῆς Φιλοσοφίας ποὺ ἔχει ὡς ἀντικείμενο τὴν προέλευση, τὴ φύση καὶ τὰ ὅρια τῆς ἀν- θρώπινης γνώσης.5 Ἐπειδή τὸ ζήτημα ἀπὸ ἀνέκαθεν εἶναι κρίσιμο καὶ σοβαρό γιὰ τὴ Ρωμιοσύνη ποὺ σημαίνει Ἑλληνισμός καὶ ἀντίστροφα, ἀλλά καὶ για τὴν Ἱστορία, ὑποχρεωνόμαστε νὰ ἐννοιολογοῦμε κάποιους ὅρους. Ὅλα αὐτά, λοιπόν, ποὺ μὲ μία λέξη τὰ λέμε «μένος» φανερώνουν τὴν παραφροσύνη καὶ τὴν ἀντιεπιστημονική συμπεριφορά τῶν Δυτικῶν Διαφωτιστῶν σὲ βάρος τοῦ Βυζαντίου ἐπομένως πολύ ὀρθά ο σύγχρονος Γάλλος Καθηγητής τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Σορβόννης, Charles DIEHL, επισημαίνει καὶ στιγματίζει τὴν ἀπαράδεκτη αὐτή συμπεριφορά τῶν Διαφωτιστῶν ποὺ ἀντίκεινται καὶ στὴν ὀνομασία τοῦ κινήματος «Διαφωτισμός». Οἱ φίλοι ἐπισκέπτες καὶ ἀναγνῶστες μας θὰ ἔχουν τὴν εὐκαιρία, ἀργότερα, νὰ πληροφορηθοῦν τὰ αἴτια αὐτῆς τῆς τρισάθλιας συμπεριφορᾶς τῶν ὀπαδῶν του Διαφωτισμοῦ, ποὺ φθὰνει μέχρι σήμερα, ἔστω καὶ χωρίς καμία ἐπιστημονική σοβαρότητα. Δηλαδή συσκοτίζει καὶ δὲν διαφωτίζει, τουλάχιστον στὰ περί τῆς Βυζαντινῆς ἤ Ἑλληνικῆς Αὐτοκρατορίας, ἀρνητικῶν και θετικῶν. Ὅλα αὐτά συμπεριλαμβάνονται στὸ ὑπό ἔκδοση βιβλίο «ΑΠΟΛΟΓΗΤΙΣΜΟΣ – ΟΜΟΛΟΓΗΤΙΣΜΟΣ», ὅπου οἱ λεγόμενοι «ΔΙΑΦΩΤΙΣΤΕΣ» ἀποκαλοῦνται καὶ «ΜΕΝΟΙΤΙΟΙ» ποὺ σύμφωνα με τὴν ἐτυμολογία ὀνομάτων τῶν Ὁμηρικῶν Ἐπῶν σημαίνει οἱ φέροντες πολεμικό μένος. Οἱ «Διαφωτιστές» βρίσκονται σὲ διαρκῆ πνευματικό πόλεμο κατά του Βυζαντίου σὲ ὅλα τα ἐπίπεδα καὶ παραμένουν, δυστυχῶς ἀθεράπευτοι, ἄν καὶ εἶναι ἐλάχιστοι σήμερα.6 & 7
Ὁ Μ έ γ α ς Κ ω ν σ τ α ν τ ῖ ν ο ς ἱ δ ρ ύ ε ι τ ὴ ν Κ ω ν σ τ α ν τ ι ν ο ύ π ο λ η. Στὸ Δεύτερο Μέρος τῆς ἔρευνάς μας συνοπτικά θὰ ἀναφερθοῦμε στὴν ἵδρυση τῆς Κωνσταντινούπολης καὶ στὰ ὅσα χαρακτήριζαν τὴ νέα αὐτοκρατορία. Καθώς ἐπίσης καὶ στὴν κρίση τῆς εἰσβολῆς τῶν βαρβάρων. Αὐτές οἱ θεματολογίες θὰ μᾶς ἀπασχολήσουν καὶ θὰ ἀναφερθοῦμε ἐκτενῶς στὶς ἐπόμενες ἀναρτήσεις.
Στις 11 Μαΐου 330, στὶς ἀκτὲς τοῦ Βοσπόρου, ὁ Κωνσταντῖνος ἐγκαινίαζε ἐπίσημα τὴ νέα του Πρωτεύουσα, Κωνσταντινούπολη. Ἡ μεταφορά τῆς Ἔδρας τῆς μοναρχίας ἀπό τὴν Ἀρχαία Ρώμη στὴ Νέα Πόλη, στὴν Κωνσταντινούπολη, ἀπὸ τὴ Δύση στὴν Ἀνατολή προβλημάτισε ἰδιαίτερα τοὺς ἱστορικούς καὶ γενικότερα τοὺς ἐρευνητές. Πιστεύουμε πὼς τὸ ζήτημα αὐτό δὲν ἔχει ἐρευνηθεῖ πλήρως μέχρι σήμερα, ἄν καὶ ἔχει ριχθεῖ ἀπὸ τοὺς ἐρευνητές ἄπλετο φως. Γιὰ αὐτό ὁ Charles Diehl γράφει:
«Ἐκτός ἀπό τὸ γεγονός ὅτι δὲν ἔτρεφε καμία προτίμηση γιὰ τὴν εἰδωλολατρική καὶ θορυβώδη πόλη τῶν Καισάρων, ὁ Κωνσταντῖνος ἔκρινες δίκαια, ὅτι δὲν ἦταν σὲ κατάλληλη θέση (γεωγραφική τῆς Ρώμης) γιὰ νὰ ἀνταποκριθεῖ στὶς νέες ἀνάγκες ποὺ ἐπιβάλλονταν στὴν αυτοκρατορία. Ὁ γοτθικός κίνδυνος καὶ ὁ περσικός κίνδυνος ἀπειλοῦσαν στὸ Δούναβη καὶ τὴν Ἀσία· οἱ ἰσχυροί πληθυσμοί τοῦ Ἰλλυρικοῦ πρόσφεραν θαυμάσιους πόρους γιὰ τὴν ἄμυνα. Ἡ Ρώμη ἦταν πολύ μακριά γιὰ νὰ ὀργανώσει αὐτή τὴν ἄμυνα».4
Ἀσφαλώς δὲν ἦταν μόνο αὐτά τὰ κριτήρια τοῦ Αύτοκράτορα Μεγάλου Κωνσταντίνου, στις ἐπόμενες συνέχειες θὰ ἀναφερθοῦμε ἐκτενῶς.
Η ΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΒΑΡΒΑΡΙΚΗΣ ΕΙΣΒΟΛΗΣ. Πολύ σωστά τὰ διέκρινε ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος ἀφοῦ ἤδη ἀπό τὸν 3ο αἰώνα, σὲ ὅλα τὰ σύνορα στὸ Δούναβη καὶ στὸν Ρῆνο οἱ βάρβαροι τῆς Γερμανίας εἰσχωροῦσαν ἀργά στὸ ρωμαϊκό ἔδαφος, προκαλῶντας διάφορες αρνητικές καταστάσεις στὴ Ρώμη. Ὅλα αὐτά ὅμως θὰ τὰ δοῦμε στὶς ἐπόμενες αναρτήσεις.
Συνεχίζεται
1. ΒΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΠΟΛΕΜΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ 490 π.Χ. – 1953. ΑΡΧΕΙΑ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΠΙΤΕ- ΛΕΙΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ. 1989/2014 ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΑΜΠΡΑΚΗ Α.Ε.
2. ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΕΛΛΑΔΑ –Η ΙΣΤΟΡΙΑ- Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ- ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΚΡΑΤΟΣ. ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΑΠΥΡΟΣ.
3. ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ» 1 ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ 1976- ΕΠΙΣΤΗΜΟNΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ «ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ»-ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΑ Αου ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ «ΑΓΝΟΥΝΤΟΣ» - Βarcelona, Selecta, 1947, pag. XI.
3α. BYZΑΝΤΙΝΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ» 1 ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ 1976- ΕΠΙΣΤΗ-ΜΟNΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ «ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ»-ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΑ Αου ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ «ΑΓΝΟΥΝΤΟΣ» - En Estudis romanics II, 11-12.
3β. BYZΑΝΤΙΝΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ» 1 ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ 1976- ΕΠΙΣΤΗ-ΜΟNΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ «ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ»-ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΑ Αου ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ «ΑΓΝΟΥΝΤΟΣ» - Tirant 1o blanc. Barcelona Barcino, cinco tomos. Cità al III (1927), 38.
3γ. BYZΑΝΤΙΝΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ» 1 ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ 1976- ΕΠΙΣΤΗ-ΜΟNΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ «ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ»-ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΑ Αου ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ «ΑΓΝΟΥΝΤΟΣ» - Tirant 1o blanc ΙΙΙ, 76,92, 180. – IV (1928), 129.
3δ. BYZΑΝΤΙΝΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ» 1 ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ 1976- ΕΠΙΣΤΗ-ΜΟNΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ «ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ»-ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΑ Αου ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ «ΑΓΝΟΥΝΤΟΣ» - Tirant lo blanc ΙΙΙ, 223.
3ε. BYZΑΝΤΙΝΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ» 1 ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ 1976- ΕΠΙΣΤΗ-ΜΟNΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ «ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ»-ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΑ Αου ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ «ΑΓΝΟΥΝΤΟΣ» - A este respecto FRANZ DOLGER: Rominder Gcdankewelt der Byzantiner. En Byzanz und d ie europä ische Staatenwelt. Darmstadt, Wisscnsohaftliche Bushgesellschaft, 1964, Paginas 70-115…
4. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ Charles DIEHL. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΗΛΙΑΔΗ ΑΘΗΝΑ 2002.
5. ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ ΧΡΗΣΤΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ – ΤΟ ΒΗΜΑ 2016 Δ.Ο.Λ.
6. ΑΠΟΛΟΓΗΤΙΣΜΟΣ – ΟΜΟΛΟΓΗΤΙΣΜΟΣ - ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ - Ἰωάννης Σπ. Λαζαρᾶκος - Ἑλένη Ἰωάν. Γκίκα Κουκῆ - ὑπὸ ἔκδοση πραγματεία καὶ τῆς ὁποίας συνεχίζεται ἡ συγγραφή.
7. ΘΕΟΦΑΝΩ Φ. ΠΟΛΥΜΕΡΗ – ΕΤΟΙΜΟΛΟΓΙΑ ΚΥΡΙΩΝ ΟΝΟΜΑ-ΤΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΝΥΜΙΩΝ ΤΩΝ ΟΜΗΡΙΚΩΝ ΕΠΩΝ- ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝ ΑΘΗΝΑ 2017.
Οι Αρχαίοι Έλληνες προφητεύουν για τον Ιησού Χριστό
Σύμφωνα με τον Μέγα Κωνσταντίνο, ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός επέλεξε την Σίβυλλα την Ερυθραία για προφήτισσά Του! Και όλα όσα προφήτευσε της παρουσιάστηκαν από τον ίδιο τον Θεό.
Όσον αφορά αυτούς που υποπτεύονται και αμφισβητούν την εγκυρότητα της προφητείας, την πατρότητά της, αλλά και την εποχή κατά την οποία εγράφη, ο Κωνσταντίνος με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο αποκλείει το ενδεχόμενο πλαστογράφησής της.
Πώς όμως είναι τόσο σίγουρος για αυτά που γράφει και από πού αντλεί αυτή του την βεβαιότητα;
Την απάντηση μάς την δίνει ο ίδιος:
«ΩΜΟΛΟΓΗΤΑΙ ΓΑΡ ΚΙΚΕΡΩΝΑ ΕΝΤΕΤΥΧΗΚΟΤΑ ΤΩ ΠΟΙΗΜΑΤΙ ΜΕΤΕΝΕΓΚΕΙΝ ΤΕ ΑΥΤΟ ΕΙΣ ΤΗΝ ΡΩΜΑΙΩΝ ΔΙΑΛΕΚΤΟΝ ΚΑΙ ΕΝΤΑΞΑΙ ΑΥΤΟ ΤΟΙΣ ΕΑΥΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΣΙΝ».
Δηλαδή:
«Διότι ομολογείται ότι ο Κικέρων, αφού βρήκε το ποίημα, το μετέφρασε στην λατινική διάλεκτο και το ενέταξε στα δικά του συγγράμματα». (Ευσέβιος, Βασιλέως Κωνσταντίνου λόγος ον έγραψε τω των αγίων συλλόγω, λόγος 5ος, κεφ. 18)
Σύμφωνα με τον Μέγα Κωνσταντίνο, έναν αιώνα πριν από την Έλευση του Χριστού, ο ιστορικός Κικέρων είχε ήδη μεταφράσει την προφητεία της Ερυθραίας στην λατινική γλώσσα και την είχε εντάξει στα συγγράμματά του!
Την ίδια πληροφορία καταγράφει και ο Επίσκοπος Ευσέβιος, ο οποίος υπήρξε διευθυντής του μεγαλύτερου εργαστηρίου αντιγραφής χειρογράφων της εποχής του και εμβριθής μελετητής της ελληνικής γραμματείας, οπότε γνωρίζει πολύ καλά τις πηγές που αναφέρει. Ο Ευσέβιος, αφού διέσωσε τον Λόγο του Κωνσταντίνου, τον εχώρισε σε ενότητες και έθεσε επικεφαλίδες. Η ενότητα που περιέχει την προφητεία της Ερυθραίας έχει την κάτωθι επικεφαλίδα:
ιθ΄. ΟΤΙ Η ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΜΑΝΤΕΙΑ ΠΑΡ’ ΟΥΔΕΝΟΣ ΤΩΝ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΠΕΠΛΑΣΤΑΙ, ΑΛΛΑ ΤΗΣ ΕΡΥΘΡΑΙΑΣ ΣΙΒΥΛΛΗΣ ΕΣΤΙΝ, ΗΣ ΤΑΣ ΒΙΒΛΟΥΣ ΚΙΚΕΡΩΝ Ο ΠΡΟ ΤΗΣ ΕΠΙΔΗΜΙΑΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΡΩΜΑΪΣΤΙ ΜΕΤΕΦΡΑΣΕ, ΚΑΙ ΟΤΙ ΒΕΡΓΙΛΙΟΣ ΜΕΜΝΗΤΑΙ ΑΥΤΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΙΚΟΥ ΤΟΚΟΥ, ΔΙ’ ΑΙΝΙΓΜΑΤΩΝ ΦΟΒΩ ΤΩΝ ΚΡΑΤΟΥΝΤΩΝ ΥΜΝΗΣΑΣ ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟΝ. (Ευσέβιος, Βασιλέως Κωνσταντίνου λόγος ον έγραψε τω των αγίων συλλόγω, λόγος 5ος, εισαγωγή)
Ο Ευσέβιος, όπως και ο Κωνσταντίνος, εξιστορεί και επεξηγεί ότι η προφητεία της Ερυθραίας δεν αποτελεί πλαστογράφηση κάποιου ανθρώπου μέσα από την Εκκλησία, διότι τα βιβλία της μεταφράστηκαν από τον Κικέρωνα στην λατινική γλώσσα πριν από την Έλευση του Χριστού. Στην ίδια Σίβυλλα αναφέρεται προ Χριστού και ο Βιργίλιος.
Αυτά τα λατινικά συγγράμματα είναι πιθανόν να ανέγνωσαν ο Ευσέβιος και ο Μέγας Κωνσταντίνος, και γι’ αυτό ήταν τόσο σίγουροι για την εγκυρότητά τους.
Τα λατινικά αυτά συγγράμματα σήμερα δεν διασώζονται. Διασώζεται όμως το κάτωθι απόσπασμα του Κικέρωνα από το έργο του De Divinatione:
«Εμείς πιστεύουμε στους χρησμούς της Σίβυλλας που εκείνη έδινε, όπως λέγεται, σε κατάσταση έκστασης. Όπως εθεωρείτο λίγο καιρό πριν για μία μη τεκμηριωμένη φήμη που είχε διαδοθεί στον κόσμο, την οποία ένας επεξηγητής αυτών των χρησμών προσφέρθηκε να καταθέσει στη Σύγκλητο λέγοντας ότι, αυτός που πραγματικά είναι ήδη βασιλιάς μας, αυτός θα έπρεπε να λάβει και τον τίτλο του βασιλιά, εάν θα θέλαμε να σωθούμε. Εάν αυτό είναι γραμμένο στα σιβυλλικά βιβλία, για ποιον άνθρωπο και σε ποιον χρόνο αναφέρεται;»2 (Κικέρων, De Divinatione, βιβλ. 2, κεφ. 54)
Ο Κικέρων αναφέρεται σε κάποιον χρησμό της Σίβυλλας που είχε διαδοθεί κατά την εποχή του. Ο χρησμός αυτός διακηρύττει ότι οι άνθρωποι θα σωθούν μόνον εάν αναγνωρίσουν ως βασιλέα τους, Αυτόν που πραγματικά είναι βασιλέας τους! Και επειδή ο χρησμός την εποχή εκείνη ήταν ανεξήγητος, ο Κικέρων αναρωτιέται ποιος μπορεί να είναι αυτός ο βασιλέας και ποια η εποχή του, αδυνατώντας βεβαίως να κατανοήσει ότι ο χρησμός αναφέρεται στον Βασιλέα των βασιλέων.
Και συνεχίζει ο Κικέρων στα σχόλιά του:
«Το ότι αυτός ο χρησμός δεν είναι αποκύημα ενός φαντασιόπληκτου νου, το αποδεικνύει και η κατασκευή αυτών των στίχων (που είναι ένα κατασκεύασμα εκλεπτυσμένης και προσεγμένης τέχνης και όχι ένα εκστατικό παραλήρημα), είναι ένας τύπος σύνθεσης ο οποίος συνηθίζεται να αποκαλείται ακροστιχίδα, μέσα στην οποία διαβάζονται τα πρώτα γράμματα κάθε στίχου τοποθετημένα σε μία λογική έκφραση... Και στα βιβλία τα σιβυλλικά ολόκληρος ο χρησμός εμφανίζεται από τον πρώτο στίχο της κάθε φράσης τοποθετώντας με σειρά τα πρώτα γράμματα αυτής της φράσης. Αυτός είναι ο τρόπος που συνθέτει ένας συγγραφέας και όχι ένας φαντασιόπληκτος, αλλά κάποιος που εργάζεται με ιδιαίτερη ακρίβεια και όχι κάποιος ανόητος. Γι’ αυτό την κρατάμε φυλαγμένη την Σίβυλλα, όπως μας παραδόθηκε από τους προγόνους μας».3 (Κικέρων, De Divinatione, βιβλ. 2, κεφ. 54)
Ο χρησμός της Σίβυλλας σχηματίζει σύμφωνα με τον Κικέρωνα μία ιδιαίτερα ευφυή και εκλεπτυσμένη ακροστιχίδα. Ο χρησμός, λοιπόν, ο οποίος αναφέρεται στον βασιλέα που θα σώσει τους ανθρώπους, δείχνει να έχει κοινά σημεία με τον χρησμό της Ερυθραίας, όχι μόνον λόγω της ακροστιχίδας, αλλά και διότι στον δεύτερο στίχο της προφητείας της Σίβυλλας της Ερυθραίας αναγράφεται η Έλευσις του Βασιλέα των αιώνων.
Πότε όμως ο Μέγας Κωνσταντίνος ανέγνωσε για πρώτη φορά τις προφητείες της Σίβυλλας της Ερυθραίας και ποιος ήταν αυτός ο οποίος τον πληροφόρησε;
Την απάντηση μας δίνει ο Γεννάδιος Σχολάριος, ο πρώτος Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης μετά από την Άλωση του 1453.
Η απάντηση του Πατριάρχη Γενναδίου προέρχεται από μία ανέκδοτη ομιλία του, ένα μέρος της οποίας έχει καταγραφεί από τον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη σε μία υποσημείωση του στον Μέγα Συναξαριστή της Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Σύμφωνα με την ομιλία αυτή του Πατριάρχη Γενναδίου, ο Μέγας Κωνσταντίνος, αν και ασπαζόταν από μικρή ηλικία την πατρώα ελληνική θρησκεία, ωθήθηκε προς την χριστιανική πίστη όταν ανέγνωσε μία συλλογή των Σιβυλλικών χρησμών η οποία εφυλάσσετο στην Βασιλική Βιβλιοθήκη της Ρώμης.
Οι χρησμοί αυτοί γνωστοποιήθηκαν στον Κωνσταντίνο από τον υιό του, Κρίσπο. Ο δε Κρίσπος, γνώρισε τους χρησμούς από τον δάσκαλό του Φιρμιανό Λακτάντιο, ο οποίος τους ανακάλυψε κατά το χρονικό διάστημα που εργαζόταν ως φύλακας στην Βασιλική Βιβλιοθήκη της Ρώμης.
Γράφει ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης:
«ΔΙΟΤΙ Ο ΦΙΡΜΙΑΝΟΣ ΛΑΚΤΑΝΤΙΟΣ, ΣΟΦΩΤΑΤΟΣ, ΩΝ, ΚΑΙ ΕΙΣ ΤΩΝ ΦΥΛΑΚΩΝ ΤΗΣ ΕΝ ΡΩΜΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ, ΕΚ ΤΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΕΩΣ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΤΩΝ ΣΙΒΥΛΛΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΧΡΗΣΤΗΡΙΩΝ ΤΩΝ ΦΑΝΕΡΩΣ ΔΙΑΓΓΕΛΟΝΤΩΝ, ΟΤΙ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΘΕΟΣ, ΦΩΤΙΣΘΕΙΣ, ΕΠΙΣΤΕΥΣΕ ΤΩ ΧΡΙΣΤΩ. ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΚΑΙ ΕΙΣ ΤΟΝ ΚΡΙΣΠΟΝ ΤΟΝ ΥΙΟΝ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ ΕΓΕΝΕΤΟ ΤΗΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟΝ ΠΙΣΤΕΩΣ. Ο ΔΕ ΚΡΙΣΠΟΣ ΠΑΛΙΝ ΕΦΑΝΕΡΩΣΕ ΤΑΣ ΒΙΒΛΟΥΣ ΤΑΥΤΑΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ ΑΥΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΝ, ΚΑΙ ΠΟΛΥ ΩΦΕΛΗΣΕΝ ΑΥΤΟΝ ΕΙΣ ΤΟ ΠΙΣΤΕΥΣΑΙ ΤΩ ΧΡΙΣΤΩ, ΩΣ ΛΕΓΕΙ ΤΟΥΤΟ ΓΕΝΝΑΔΙΟΣ ΣΧΟΛΑΡΙΟΣ ΕΙΣ ΤΙΝΑ ΑΝΕΚΔΟΤΟΝ ΔΙΑΛΕΞΙΝ ΜΕΤΑ ΣΤΡΑΤΙΩΤΟΥ ΤΙΝΟΣ, ΠΕΜΦΘΕΝΤΟΣ ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΤΩΝ ΑΓΑΡΗΝΩΝ ΝΑ ΕΡΩΤΗΣΗ ΑΥΤΟΝ». (Μέγας Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Σεπτέμβριος ΙΔ΄, σελ. 286, σχόλια του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτη, έκδ. μοναχού Βίκτωρος Ματθαίου)
Ο Πατριάρχης Γεννάδιος Σχολάριος μάς αποκαλύπτει ότι, η ανάγνωση των βιβλίων των Σιβυλλών ώθησε και τον Λακτάντιο και τον Μέγα Κωνσταντίνο να αναγνωρίσουν την Θεότητα του Ιησού Χριστού!
Ο Γεννάδιος, πριν χειροτονηθεί Πατριάρχης, ήταν αριστοτελικός φιλόσοφος και μελετούσε την ελληνική γραμματεία στην περίφημη Αυτοκρατορική Βιβλιοθήκη της Κωνσταντινούπολης, όπου είχε ελεύθερη πρόσβαση ως φύλακας (σχολάριος) των παλατιών. Γι’ αυτό και ονομαζόταν Σχολάριος. Σε αυτή τη βιβλιοθήκη υπήρχε ένα βιβλίο στο οποίο περιέχονταν οι χρησμοί των Σιβυλλών, αλλά και άλλοι χρησμοί των ελληνικών μαντείων περί του Ιησού Χριστού.
Το 1453, κατά την Άλωση της Πόλης από τους Τούρκους, η αυτοκρατορική βιβλιοθήκη λεηλατείται και τα βιβλία των Σιβυλλών χάνονται, όπως καταγράφει ο ίδιος ο Γεννάδιος στο κάτωθι πολύτιμο χειρόγραφο που προέρχεται από την Εθνική Βιβλιοθήκη των Παρισίων.
Κώδιξ Gr . 1293, φ.29α. Διήγησις Γενναδίου Σχολαρίου, 1511 μ.Χ. Παρίσι, Bibliotheque Nationale.
«Αλγώ δε πάλιν, ότι μη τας των Σιβυλλών και των εν Δελφοίς, και Δάφνη μαντείων προαγορεύσεις περί Χριστού, δούναι σοι δύναμαι, ας εν ενί βιβλίω συντεθειμένας παλαιοτάτων εγγραφείσας βιβλίων απωλέσαμεν μετά πολλών άλλων βιβλίων, εν τη της πόλεως αρπαγή... Σίβυλλα δε θεοβούλην σημαίνει. Εκείνα πολλά περί πολλών προειπούσαι, μάλιστα περί του κατά τον Ιησούν μυστηρίου προειρήκασι φανερώς. Αλλά και τα Ελλήνων μαντεία, χρησμούς τοιούτους εξέδωκαν. Όθεν εν τι πολλών των τότε πεισάντων τους εν Ελλάδι, τη του Χριστού πίστει προσθέσθαι, και η των τοιούτων εγένετο χρησμών μαρτυρία».
Δηλαδή:
«Πονώ όμως, πάλι, διότι δεν μπορώ να μεταδώσω σ’ εσένα τις προαναγγελίες περί του Χριστού των Σιβυλλώνκαι των μαντείων στους Δελφούς και στη Δάφνη, τις οποίες σ’ ένα βιβλίο συγκεντρωμένες και γραμμένες χάσαμε μαζί με πολλά άλλα βιβλία κατά τη λεηλασία της Πόλης... Σίβυλλα δε σημαίνει εκείνη που φανερώνει τη θέληση του Θεού. Εκείνα τα πολλά και περί πολλών αφού προείπαν, ιδιαίτερα το Μυστήριο του Ιησού έχουν προαναγγείλει ολοφάνερα. Αλλά και τα μαντεία των Ελλήνων εξέδωσαν τέτοιους χρησμούς· από τους οποίους, ένα από τα πολλά που έπεισαν για την πίστη περί του Χριστού στην Ελλάδα, να προσθέσουμε ότι υπήρξε και η μαρτυρία αυτών των χρησμών». (Διήγησις Γενναδίου Σχολαρίου, από αντίγραφο του 1511 του Παύλου Κολυβά.)
Ο Πατριάρχης Γεννάδιος Σχολάριος «πονάει» για την απώλεια των χρησμών των Σιβυλλών και του μαντείου των Δελφών περί του Ιησού Χριστού!
Οι χρησμοί αυτοί, σύμφωνα με την καταγραφή του, «έχουν προαναγγείλει ολοφάνερα το Μυστήριο του Ιησού» και επιπλέον ώθησαν πολλούς Έλληνες στην αποδοχή της χριστιανικής πίστης!
Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ...
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:
1. «ΚΑΙ ΤΑΥΤΑ ΤΗ ΠΑΡΘΕΝΩ ΔΗΛΑΔΗ ΘΕΟΘΕΝ ΕΠΕΣΤΗ ΠΡΟΚΗΡΥΞΑΙ. ΜΑΚΑΡΙΑΝ ΔΕ ΑΥΤΗΝ ΕΓΩΓΕ ΚΡΙΝΩ. ΗΝ Ο ΣΩΤΗΡ ΕΞΕΛΕΞΑΤΟ ΠΡΟΦΗΤΙΝ ΤΗΣ ΕΑΥΤΟΥ ΠΕΡΙ ΗΜΩΝ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑΣ. ΑΛΛΑ ΟΙ ΠΟΛΛΟΙ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΑΠΙΣΤΟΥΣΙΝ ΚΑΙ ΤΑΥΤΑ ΟΜΟΛΟΓΟΥΝΤΕΣ ΕΡΥΘΡΑΙΑΝ ΓΕΓΕΝΗΣΘΑΙ ΣΙΒΥΛΛΑΝ ΜΑΝΤΙΝ, ΥΠΟΠΤΕΥΟΥΣΙ ΔΕ ΤΙΝΑ ΤΩΝ ΤΗΣ ΗΜΕΤΕΡΑΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ΜΟΥΣΗΣ ΟΥΚ ΑΜΟΙΡΟΝ ΤΑ ΕΠΗ ΤΑΥΤΑ ΠΕΠΟΙΗΚΕΝΑΙ, ΝΟΘΕΥΕΣΘΑΙ ΤΕ ΑΥΤΑ ΚΑΙ ΣΙΒΥΛΛΗΣ ΘΕΣΠΙΣΜΑΤΑ ΕΙΝΑΙ ΛΕΓΕΣΘΑΙ, ΕΧΟΝΤΑ ΒΙΩΦΕΛΕΙΣ ΓΝΩΜΑΣ ΤΗΝ ΠΟΛΛΗΝ ΤΩΝ ΗΔΟΝΩΝ ΠΕΡΙΚΟΠΤΟΥΣΑΣ. ΕΞΟΥΣΙΑΝ ΚΑΙ ΕΠΙ ΤΟΝ ΣΩΦΡΟΝΑ ΤΕ ΚΑΙ ΚΟΣΜΙΟΝ ΒΙΟΝ ΟΔΗΓΟΥΣΑΣ. ΕΝ ΠΡΟΦΑΝΕΙ ΔΕ ΑΛΗΘΕΙΑ, ΤΗΣ ΤΩΝ ΗΜΕΤΕΡΩΝ ΑΝΔΡΩΝ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ ΣΥΛΛΕΞΑΣΗΣ ΤΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ ΑΚΡΙΒΕΣΤΕΡΟΝ, ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΜΗΔΕΝΑ ΤΟΠΑΖΕΙΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΘΟΔΟΝ ΚΑΙ ΚΡΙΣΙΝ ΓΕΓΕΝΗΣΘΑΙ ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΚΑΙ ΩΣ ΠΑΛΑΙ ΠΡΟΛΕΧΘΕΝΤΩΝ ΥΠΟ ΣΙΒΥΛΛΗΣ ΤΩΝ ΕΠΩΝ ΨΕΥΔΟΣ ΔΙΑΦΗΜΙΖΕΣΘΑΙ».
2. «Noi crediamo ai carmi della Sibilla, che essa, si dice, pronuncio in stato di esaltazione. Si credeva poco tempo fa, per una diceria senza fondamento diffusasi tra la gente, che un interprete di tali carmi si apprestasse a dire in Senato che colui che di fatto era gia nostro re avrebbe dovuto anche ricevere il titolo regale, se volevamo esser salvi. Se questo e scritto nei libri sibillini, a quale uomo e a quale tempo si riferisce? »
3. «Che quel carme, poi, non sia il parto di uno spirito invasato, lo rivela sia la fattura dei versi stessi (che sono un prodotto di arte raffinata e accurata, e non di un eccitazione e di impulso), e quel tipo di composizione che si suol chiamare «acrostico», nella quale, leggendo di seguito le prime lettere di ciascun verso, si mette insieme un'espressione di senso compiuto....E nei libri sibillini, l'intero carme risulta dal primo verso di ciascuna frase, mettendo di seguito le prime lettere di quella frase. Questo e il modo di procedere di uno scrittore, non di un invasato; di uno che lavora con minuta accuratezza, non di un folle. Percio teniamo ben appartata e segregata la Sibilla, in modo che, come ci e stato tramandato dai nostri antenati..
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)